Bilindiği gibi Peygamber Efendimiz, bütün âlemlere rahmettir. O, insanlık âlemini bir kardeşlik düzeni üzere yaşatmak ve yükseltmek isterdi. Cehalet karanlıkları içinde kalmış insanları hidayet nurları ile aydınlatmaya çalışırdı. Bunun için kavmine çok güzel öğütler verdi. On üç senede çok yumuşaklık ve tatlılık gösterdi. Ne yazık ki, onlardan birçokları bu mutlu hayatın kıymetini bilemediler. Müslümanların canlarına saldırmaktan geri durmadılar. Sonunda onları yurdlarından çıkmaya da mecbur bıraktılar. Fakat bununla da yetinmediler. Diğer Arab kabilelerini de Müslümanların aleyhine kışkırttılar. Bazı şairleri alet kullanarak Müslümanların şereflerine dil uzatmaktan çekinmediler. Artık öğüt ve tatlılıkla hareket etmek zamanı geçmiş, Müslümanlar kuvvet bulmuş, İslâm fazilet ve medeniyetini bütün dünyaya yaymak zamanı gelmişti.
Hicretin birinci yılı idi. Yüce Allah tarafından cihad için Müslümanlara izin verildi. İslâm dinini söndürmek isteyenlere karşı kuvvet kullanılmasına müsaade edildi. Bunun üzerine birçok savaşlar yapıldı, düşmanlara karşı birlikler gönderildi. Bütün bunlar, İslâm varlığını koruma yolunda yapılmıştır.
Peygamber Efendimizin bizzat bulunduğu savaşlara “Gazve” denilmiştir ki, bunun çoğulu “Gazevat’dır. Ashab-ı kiramdan bir zatın kumandası altında savaşa giden az bir kuvvete de “Seriyye” adı verilmiştir. Bir Seriyye, beş kişiden dört yüz kişiye kadar olan seçkin askeri bir birlik demektir.
Peygamberimizin gazveleri (savaşları) sayı olarak yirmi yedidir. Seriyyelerin sayısı da kırk dört veya elli altıdır. Biz bunların önemleri hakkında biraz bilgi vereceğiz.
Peygamber Efendimizin karşısında bulunan başlıca düşmanlara (gayrimüslimlere) gelince, bunlar üç sınıf idiler. Şöyle ki:
Birinci sınıf: Mekke’de bulunup da henüz iman etmemiş olan Kureyş kabilesi idi. Bunlar baştan beri Müslümanların en büyük düşmanı kesilmişlerdi. Peygamber Efendimiz Mekke’de bulunduğu süre içinde onları tatlılıkla ve hoş bir şekilde öğütlerle yola getirmeğe çalıştı. Fakat bunların düşmanlık ve saldırıları hicretten sonra da devam ettiğinden, artık onlara karşı silâh kullanılmasına mecburiyet görülmüştür.
İkinci sınıf: Tarafsızlar idi. Bunlar, işin sonunu gözlüyorlardı. Bunların bir kısmı Müslümanları severdi. Benî Hüzaa gibi… Diğer bir kısmı da Müslümanların ilerlemesini istemezdi. Benî Bekr kabilesi gibi…
Üçüncü sınıf: Bunlar Müslümanlara sulh ve anlaşma yapan Yahudi kabileleri idi. Benî Kurayza, Benî Nadir, Benî Kaynuka kabileleri gibi.
Bunlar hicretin birinci yılında Hazret-i Peygamberle sözleşme yapmışlardı. Müslümanlara asla saldırmayacaklardı. Buna karşılık da, kendileri dinî ayinlerini serbestçe yapabilecekler, mal ve canları korunmuş olacaktı. Fakat bunlar verdikleri sözde durmadılar. Müslümanların aleyhinde bulunmuşlardır.
Yukarıdaki üç sınıftan başka bir de “Münafıklar Topluluğu” meydana çıkmıştı. Bunlar görünüşte Müslüman idiler; fakat içerden Müslümanlığın aleyhinde bulunuyorlardı, bozgunculuk çıkarıyorlardı. Hazreç kabilesinden “Abdullah ibni Ubeyy ibni Selül” ve Evs kabilesinden “Haris ibni Süheyl” gibi…
Bir de, bazı şairler vardı. Bunlar önceden kabilelerinin en büyük adamları sayılıyordu. Yazdıkları şiirlerle insanların fikirlerine hakim bulunurlardı. Bunlar cahiliyet duygusu ile Müslümanların aleyhine şiirler söylerler, putperestliği överlerdi. “Übeyyetü’bnü Ebi Salt” bunlardandı.
Bu gayrimüslim şairlere karşı, Müslümanların da pek seçkin şairleri vardı. Bunlar İslâm dinini savunurlar, gayrimüslim şairlere cevab verirlerdi. Ensar’dan “Hassan ibni Sabit, Kâ’b İbni Malik, Abdullah ibni Revahe” gibi…
MÜSLÜMANLARIN İLK SANCAKTARI VE İLK SERİYYESİ
Mekke’de bulunan gayrimüslimler, Müslümanları bu mübarek yurtlarından çıkarmışlar, mallarını ellerinden almışlar, canlarına da düşman kesilmişlerdi. Yüce Allah buna karşılık cihada izin vererek bunların mallarını, canlarını ve yurtlarını Müslümanlara helâl kılmıştır.
Bunun için hicretin ikinci yılında, Mekkelilerin ticaret için Şam’a gönderdikleri bir ticaret kervanına taarruz edilmesine karar verildi. Böyle yapılmakla, düşmanların Müslümanlar aleyhindeki tecavüz hareketleri son bulacak, kuvvet ve cesaretleri de kırılacaktı.
Peygamber Efendimiz altmış süvari ile bu kafileyi izlemeye çıktı. “Benî Damre” kabilesinin yurduna kadar vardı. Fakat kafileye rastlanamadı. Beni Damre kabilesi ile karşılıklı yardımlaşma esası üzerine bir sözleşme yapıldı ve Medine’ye dönüldü.
Bu sefer esnasında Peygamber Efendimizin amcası Hazret-i Hamza sancaktar tayin edilmiştir. Kendisine beyaz bir sancak verilmişti. İşte Müslümanların ilk sancaktarı Hazret-i Hamza’dır. İlk sancağı da bu sancaktır.
Yine hicretin ikinci yılı idi. Ebu Cehil’in idaresi altında Şam’dan Mekke’ye bir Kureyş kervanı dönmüş bulunuyordu. Bunu vurmak üzere Hazret-i Hamza’nın kumandası altında otuz kişilik bir kuvvet hazırlandı. Bu kuvvet, üç yüz kişiden ibaret olan Kureyş kabilesine ansızın rastgeldi. Aralarında savaş çıkacağı sırada, iki tarafla da barışık bulunan “Cüheyne” kabilesinden Amr oğlu Mecdi ortaya çıktı; yatıştırıcı sözlerle bunların arasını buldu ve anlaştırdı. İslâm birliği bir ganimet sağlayamadı. Fakat kendisinden sayıca on kat fazla olan bir düşmanı korkutup anlaşmaya mecbur etti. Bu bakımdan maneviyat yönünden büyük bir başarı kazanmış oldular.
İşte ilk İslâm seriyyesi de bu otuz kişilik kuvvettir.