KAYYÛM
Kur’an-ı Kerim’de Hay ismi ile çoğu zamanda birlikte zikredilir. Bu isimlerin, “İsm-i A ‘zam” olduğu da söylenmiştir.
Bu ismin çeşitli tanımlamaları vardır:
Katede’nin görüşü: Kayyûm, yaratıklarını koruyup idare edin, işlerini düzenleyendir.
Hasan Basri Rahmetullahi aleyh hazretleri: Kayyûm, iyi ya da kötü yaptıklarının karşılığını vermek için her canlının başında duran ve onu gözetleyendir. O, her şeyi bilir ve hiçbir şey O’na gizli kalmaz.
Kayyûm, Allah Celle Celaluhü hazretlerinin kusursuz güç, kuvvet ve üstünlüğe sahip olduğunu gösterir. O, yalnız başına kâimdir. ayakta kalmak için hiçbir yönden kimseye ihtiyacı yoktur. O, kendi kendine yetendir ve başkasına muhtaç değildir. O’nun dışında her şey O’na muhtaçtır. Her şeyi ayakta tutan ve koruyan O’dur. O’nun desteği olmadan hiçbir şey ayakta duramaz ve varlığını devam ettiremez. Bu, O’nun mükemmel gücünü gösterir.
Allah Celle Celaluhü hazretlerinin dostlarının tecrübe edip kabul ettiklerine göre, “Ya Hayyu yâ Kayyûm, lâ ilâhe illâ ente” (Ey diri ve kâim olan! Senden başka ilâh yoktur) duasını okuyan ve bunu tekrarlayan kimsenin kalbi ve aklı dirilir. Bu iki isimle yardım dilemek sıkıntılardan, dert ve kederlerden, zorluk ve darlıklardan kurtulmak ve isteklere kavuşmakta daha etkilidir.1
O öyle bir hayy ve kayyumdur ki, O’nu ne gaflet basar, ne uyku; daima âlim, daima her şeyden haberlidir. Göklerde ve yerde, yukarılarda, aşağıda ne varsa O’nun; görünür, görünmez, bütün varlık O’nun mülküdür. Tüm sebeb O, tüm gaye O, her şeyin maliki olan O; Allah Celle Celaluhü hazretlerinin mülkü olan bu yaratıklardan kimin haddi ki Allah Celle Celaluhü hazretlerinin izni olmaksızın yüce huzurunda şefaat edebilsin, bu halde hangi budaladır ki Allah Celle Celaluhü hazretlerinin emri olmadan bunların birinden şefaat dilenebilsin. Çünkü Allah Celle Celaluhü hazretleri yukarıların aşağıların, önlerindekini ve arkalarındakini, geçmişlerini, geleceklerini bildiklerini ve bilmediklerini bilir, O’nun ilminden gizli hiçbir şey yoktur. Bunlar ise O’nun bildiklerinden hiçbirini bilemezler. Ancak dilediği kadarını kavrayabilirler. 2
Bu Esmâ-ül Hüsna Nefs-i Merdiyye dairesinde olan salikin okuduğu asıl virdidir.Kadiri tarikatının Halisiyye ve Hayriyye Kollarında bu ism-i şerif 100-300-500 adetlerinde okutulur. Bu ism-i şerifin furuu ise “Aliyy” ism-i şeridir.3
Kaynaklar: 1- Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004
2- Elmalı Tefsiri, Bakara Suresi, 255
3- Miftah’ül İrşad 1993
4- www.biriz.biz ve www.allahinisimleri.net adreslerinden de yararlanılmıştır.