“Hay” Esması

Hay

Yüce Allah Celle Celaluhü Hazretleri Mümin Suresi 65’inci ayetinde: “O, Hayy (diri) olandır. O’ndan başka ilah yoktur; öyleyse dini yalnızca Kendisi’ne halis kılanlar olarak O’na dua edin. Alemlerin Rabbine hamdolsun” buyuruyor.

İnsan acizdir ve çok az şeye güç yetirebilir. Dünyaya geldiği andan itibaren hayatının 5-10 senesi yarı şuurlu olarak geçer. Bu dönem boyunca sürekli bir ilgiye ve bakıma muhtaçtır. Bundan sonra yaşadığı hayatın ise büyük bir bölümü kendi bedenine bakmakla, temizlenmekle geçer. Eğer bu sayılanları yapmak istemese ve ertelese kısa süre içinde bakılamayacak bir görünüme girer.

Ayrıca insanın bedenen ihtiyaç duyduğu büyük bir eksikliği daha vardır: Uyku. İnsanın ömrünün neredeyse üçte biri uykuyla geçer. Ancak ne kadar istemese de, uykuya ayıracağı zamanlarda başka şeyler yapmayı tercih etse de, buna bir iki günden fazla dayanması mümkün değildir. Hatta 24 saat uyumayan bir insanın şuurunda bir bulanıklık, idrakinde bir yavaşlık görülür. Her zaman doğal olarak yapabildiği şeyleri yapamamaya, karşılaştığı olayları sağlıklı muhakeme edememeye, hatta konuşma güçlüğü çekmeye, bildiği şeyleri unutmaya başlar.

Elbette insan ve insan gibi yaratılmış olan diğer canlılar aciz varlıklardır. Canlı ve cansız tüm kainatın Yaratıcısı olan Allah Celle Celaluhü hazretleri ise Hayy’dır. Daima diridir, her an herşeye hakimdir, herşeyi bilir, herşeye güç yetirir, O’nu uyku ve uyuklama tutmaz, her türlü acizlikten de münezzehtir. O, yarattıklarına çeşitli acizlikler vermiş ve bu eksiklikleri fark ederek yalnızca Kendisi’ne kulluk etmelerini, herşeyi Kendisi’nden istemelerini emretmiştir. İnsana düşen de, Allah Celle Celaluhü hazretleri dilemedikçe hiçbir şeye güç yetiremeyeceğini, tek bir saniye bile hayatını devam ettiremeyeceğini bilerek Rabbimiz’e yönelip dönmesidir. Allah Celle Celaluhü hazretlerinin Hayy sıfatının haber verildiği ayetlerden bazıları şunlardır:1

Yüce Allah Celle Celaluhü hazretleri Al-i İmran Suresi 2’nci ayetinde: “Allah… O’ndan başka ilah yoktur. Diridir, kaimdir” buyuruyor.

Allah Celle Celaluhü hazretlerinin dostlarının tecrübe edip kabul ettiklerine göre, “Ya Hayyu yâ Kayyûm, lâ ilâhe illâ ente” (Ey diri ve kâim olan! Senden başka ilâh yoktur) duasını okuyan ve bunu tekrarlayan kimsenin kalbi ve aklı dirilir. Bu iki isimle yardım dilemek sıkıntılardan, dert ve kederlerden, zorluk ve darlıklardan kurtulmak ve isteklere kavuşmakta daha etkilidir. Bu iki isim ism-i azam’dandır.2

Yüce Allah Celle Celaluhü hazretleri Furkan Suresi 58’inci ayteinde : “Sen, asla ölmeyen ve daima diri olan (Allah)a tevekkül et ve O’nu hamd ile tesbih et. Kullarının günahlarından O’nun haberdar olması yeter” buyurarak Ve (sen) o ölümsüz ve daima diri olan Allah Celle Celaluhü hazretlerine güvenip dayan; onların kötülüklerinden kurtulmak, verecekleri karşılıklardan gönlü tok olmak için, yalnız o ölmez diriye dayan, ölümden kurtulamayacak olan fâniler yıkılır, dayananları kaybolur gider. Ve O’nu hamd ile tespih et. Nimetlerine şükür için her türlü yüce sıfatlarıyla saygı göstererek, noksan sıfatlardan uzak olduğunu kabul et. Kullarının günahlarından haberdar olarak O yeter! Hiç kimse bilmese de, onun bilmesi yeterlidir. Hiç bir haberciye ihtiyaç duymaksızın açığı ve gizliyi bilen, O her şeyden haberdar olan Allah Celle Celaluhü hazretleri cezalarını verir. Başka hiçbir ceza vermeyecek olsa bile, yalnız bilmesi bir ceza olarak yeterlidir.3

Bu Esmâ-ül Hüsna Nefs-i Radiyye dairesinde olan salikin okuduğu asıl virdidir.Kadiri tarikatının Halisiyye ve Hayriyye Kollarında bu ism-i şerif 100-300-500 adetlerinde okutulur. Bu ism-i şerifin furuu ise “Samed” ism-i şeridir.4

1- Allah’ın İsimleri, Harun Yahya, Vural Yayınları, 2000

2- Esmâ-ül Hüsna, Karınca Yayınları, Nisan 2004

3- Elmalı Tefsiri,

4- Miftah’ül İrşad 1993

5- www.biriz.biz ve www.allahinisimleri.net adreslerinden de yararlanılmıştır.